Soru Sor
Sorunu sor hemen cevaplansın.
2- Melikname (Risale-i Melikşahi), İbn Zafir (ölm.613-1216) Farsça
3- Sanca5- Selçuk-Name(XII. yy.), Zahireddin Nişaburi Farsça
4- Selçuklular Şehnâmesi, Emir Ahmed Kani'i (XIII. yy.) Farsça
5- Selçuklular Şehnâmesi, Hâce Dehhâni (XIII. yy.) Farsça
6- Selçukname, Ahmed Nigidi (XIV. yy.) Farsça
7- Karaman Şahnamesi, Yarcani (XIV. yy.) Farsça
FarsçaSultan Berkyaruk devrinde (485-498/1092-1104) dîvan kâtibi, Sultan Muhammed Tapar devrinde de bir süre vezir olan Şerefü’d-Din Ebu Nasr Enüşirvan bin Hâlid-i Kâşani (öl.532/1138)’nin hatıratını içeren Füturu Zamani’s Sudur ve Sudüru Zamani’l Fütur (Vezirler zamanının fetreti ve fetret devri vezirleri) isimli Farsça eseri, 465/1072 den yani Sultan Melikşah’ın saltanatının başlangıcından Irak Selçuk¬lu Sultanı Tuğrul bin Muhammed (1132-1134)’in ölüm tarihi (529/1134)’ne kadar gelen Selçuklu vezirlerinden ve devrin siyasî hayatından bahsetmek¬teydi. Sultan Mu¬hammed Tapar devrinin hem siyâsi hem de teşkilat tarihine ışık tutan oldukça geniş malûmât vermekteydi.Bu eser günümüze kadar gelmemiştir. Fakat daha sonra bu eser İmade’d-Din el-Kâtib İsfahani (Ebu Abdullah Muhammed bin Muhammed, öl. 597/1200-1201) tarafından Nusralu‘l -Fetre ve Usratu‘l -Fıtra ismiyle Arapça ya tercüme edilmiş ve bazı notlarla genişletil¬miştir. Yalnız bu tercüme çok süslü ve zor anlaşılır olduğu için eser zamanımıza kadar gelmesine rağmen basılamamıştır; Feth bin Ali bin Muhammed el-Bundâ¬ri (öl. 643/1245) yine aynı eseri 623/1226 da kısaltıp sadeleştirerek tekrar ortaya koymuştur. Asıl metnin ifadelerini kendi ifadeleri ile değiştirmeden özetlemeye çalışmıştır. Bu eserde İmâde’d-Din’e göre daha sade bir anlatım vardır. Üç müellifin ortak çalışma ürünü olan bu eser genel olarak ZubMeşarib el Tecarib ve Ğavarib el Ğaraib
İbn Zafir (ölm. 613/1216) in Selçuklular Tarihi; Risale-i Melikşahiyye adı altında Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah’ın emriyle meydana getirilmiştir. Ama günümüze kadar ulaşamadı. Hamdullah Kazvininin Nüzhetü’l Külüb adlı eserinde bundan yaptığı bazı iktibaslar devrin ekonomik durumu hakkında önemlidir.
Sultan Sancar’ın hayatına faaliyetlerine dair yazılmış olduğu tahmin edilmektedir. Ancak muhtevasından bazı bilgiler kaynaklara geçmiştir. Bu kaynaklar; İbn İsfendiyar’ın Tarih-i Taberistan adlı eseri ile Hamdullah Kazvininin Nüzhetü’l Külüb adlı eseridir
Irak Selçuklu hükümdarı sultan II. Tuğrul adına yazılmıştır. Ravendi’nin bunu geniş olarak kullanması ve Reşiddedin bu eseri büyük oranda kitabına iktibaslarda bulunmuş olması birçok bilginin günümüze kadar gelmesini sağlamıştır. Daha sonra da birçok müellif bu eserden istifade etmiştir
XIV. asır Anadolu şairlerinden Yarcani adlı bir şairin Karamanoğulları’na ait Şehnâmesindeki bir kayda göre, Selçuklu hükümdarı Sultan Alaeddin Keykubâd, Firdevsi Şehnâmesi tarzında Selçuklu hanedanına mahsus bir Şah¬name yazılmasını Dehhâni adlı bir şaire emretmiş o da yirmi bin beyitlik Farsça Selçuklular Şehnâmesini yazmıştır. Başka hiçbir kaynakta adı geçmeyen bu ikinci Selçuk Şehnâmesi de bu güne kadar meydana çıkmamıştır
El- Veled el-Şefik adlı eserinde, Niğdeli Kadı Ahmed'in Büyük Selçuklular ile Anadolu Selçukluları tarihine birçok önemli bilgiler verdiğini yukarıda belirtilmiştik. İşte bu eserinde müellif daha önce Selçuklular’a ait Selçukname isimli bir eser yazarak bunu, Niğdeli Emir Şemseddin Dündar Bey adına ithaf ettiğini söylüyor. Müellifin ifadesinden anlaşıldığına göre, onun bugün elimizde bulunan eserindeki Selçuklular’a ait olan kısım, bu büyük eserinden hulasa edilerek meydana getirilmiştir.
XIV. asır da artık iyice kuvvetlenen Karamanlı devleti hükümdarlarının en kudretlilerinden olan Alaeddin Bey (757-793) in, Hâce Dehhâniye yazdırdığı Selçuklular Şahname’sini görerek, kendi hanedanına ait de böyle bir eser yazması için şair Yarcani’yi memur etmiştir. Bugün elimizde olmayan bu eseri, Şikari adlı bir müellif, muhtemelen XVI. asırda, manzum Farsça eseri nesir olarak Türkçeye çevirmiş, yalnız bazı yerlerde Yarcani Şehnâmesi’nden birtakım beyitler nakletmiştir. Şikari tercümesinden eski tarihçilerimizden yalnız Münneccimbaşı görüp istifade etmiştir. Şikarinin bu eserinin bugün elimizde bulunması, bu eserin kayıp olmasına rağmen yokluğunun hissedilmemesine neden olmaktadır
Serhat PEKDEMİR
Tarih: 2018-10-20 23:25:39 Kategori: Tarih
Soru Tarat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Farsça Kayıp Kaynaklar Nedir
KAYBOLAN VEKAYİNAMELER
1- Füturu Zamani’s Sudur ve Sudüru Zamani’l Fütur, Şerefü’d-Din Ebu Nasr Anüşirvan bin Hâlid-i Kâşani (ölm.532/1138) Farsça2- Melikname (Risale-i Melikşahi), İbn Zafir (ölm.613-1216) Farsça
3- Sanca5- Selçuk-Name(XII. yy.), Zahireddin Nişaburi Farsça
4- Selçuklular Şehnâmesi, Emir Ahmed Kani'i (XIII. yy.) Farsça
5- Selçuklular Şehnâmesi, Hâce Dehhâni (XIII. yy.) Farsça
6- Selçukname, Ahmed Nigidi (XIV. yy.) Farsça
7- Karaman Şahnamesi, Yarcani (XIV. yy.) Farsça
1- Füturu Zamani’s Sudur ve Sudüru Zamani’l Fütur
1.Füturu Zamani’s Sudur ve Sudüru Zamani’l Fütur, Şerefü’d-Din Ebu Nasr Anüşirvan bin Hâlid-i Kâşani (ölm.532/1138)FarsçaSultan Berkyaruk devrinde (485-498/1092-1104) dîvan kâtibi, Sultan Muhammed Tapar devrinde de bir süre vezir olan Şerefü’d-Din Ebu Nasr Enüşirvan bin Hâlid-i Kâşani (öl.532/1138)’nin hatıratını içeren Füturu Zamani’s Sudur ve Sudüru Zamani’l Fütur (Vezirler zamanının fetreti ve fetret devri vezirleri) isimli Farsça eseri, 465/1072 den yani Sultan Melikşah’ın saltanatının başlangıcından Irak Selçuk¬lu Sultanı Tuğrul bin Muhammed (1132-1134)’in ölüm tarihi (529/1134)’ne kadar gelen Selçuklu vezirlerinden ve devrin siyasî hayatından bahsetmek¬teydi. Sultan Mu¬hammed Tapar devrinin hem siyâsi hem de teşkilat tarihine ışık tutan oldukça geniş malûmât vermekteydi.Bu eser günümüze kadar gelmemiştir. Fakat daha sonra bu eser İmade’d-Din el-Kâtib İsfahani (Ebu Abdullah Muhammed bin Muhammed, öl. 597/1200-1201) tarafından Nusralu‘l -Fetre ve Usratu‘l -Fıtra ismiyle Arapça ya tercüme edilmiş ve bazı notlarla genişletil¬miştir. Yalnız bu tercüme çok süslü ve zor anlaşılır olduğu için eser zamanımıza kadar gelmesine rağmen basılamamıştır; Feth bin Ali bin Muhammed el-Bundâ¬ri (öl. 643/1245) yine aynı eseri 623/1226 da kısaltıp sadeleştirerek tekrar ortaya koymuştur. Asıl metnin ifadelerini kendi ifadeleri ile değiştirmeden özetlemeye çalışmıştır. Bu eserde İmâde’d-Din’e göre daha sade bir anlatım vardır. Üç müellifin ortak çalışma ürünü olan bu eser genel olarak ZubMeşarib el Tecarib ve Ğavarib el Ğaraib
2- Melikname (Risale-i Melikşahi)
2.Melikname (Risale-i Melikşahi) İbn Zafir (ölm.613-1216) Farsçaİbn Zafir (ölm. 613/1216) in Selçuklular Tarihi; Risale-i Melikşahiyye adı altında Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah’ın emriyle meydana getirilmiştir. Ama günümüze kadar ulaşamadı. Hamdullah Kazvininin Nüzhetü’l Külüb adlı eserinde bundan yaptığı bazı iktibaslar devrin ekonomik durumu hakkında önemlidir.
3- Sancarname (Risaltü’s-Sancariye) Selçuk-Name
3- Sanca5- Selçuk-Name(XII. yy.) Sancarname (Risaltü’s-Sancariye) FarsçaSultan Sancar’ın hayatına faaliyetlerine dair yazılmış olduğu tahmin edilmektedir. Ancak muhtevasından bazı bilgiler kaynaklara geçmiştir. Bu kaynaklar; İbn İsfendiyar’ın Tarih-i Taberistan adlı eseri ile Hamdullah Kazvininin Nüzhetü’l Külüb adlı eseridir
4- Selçuklular Şehnâmesi
4- Selçuklular Şehnâmesi, Emir Ahmed Kani'i (XIII. yy.) Selçuk-Name(XII. yy.) Zahireddin Nişaburi FarsçaIrak Selçuklu hükümdarı sultan II. Tuğrul adına yazılmıştır. Ravendi’nin bunu geniş olarak kullanması ve Reşiddedin bu eseri büyük oranda kitabına iktibaslarda bulunmuş olması birçok bilginin günümüze kadar gelmesini sağlamıştır. Daha sonra da birçok müellif bu eserden istifade etmiştir
5- Selçuklular Şehnâmesi
5.Selçuklular Şehnâmesi Hâce Dehhâni (XIII. yy.) FarsçaXIV. asır Anadolu şairlerinden Yarcani adlı bir şairin Karamanoğulları’na ait Şehnâmesindeki bir kayda göre, Selçuklu hükümdarı Sultan Alaeddin Keykubâd, Firdevsi Şehnâmesi tarzında Selçuklu hanedanına mahsus bir Şah¬name yazılmasını Dehhâni adlı bir şaire emretmiş o da yirmi bin beyitlik Farsça Selçuklular Şehnâmesini yazmıştır. Başka hiçbir kaynakta adı geçmeyen bu ikinci Selçuk Şehnâmesi de bu güne kadar meydana çıkmamıştır
6- Selçukname
6.Selçukname Ahmed Nigidi (XIV. yy.) FarsçaEl- Veled el-Şefik adlı eserinde, Niğdeli Kadı Ahmed'in Büyük Selçuklular ile Anadolu Selçukluları tarihine birçok önemli bilgiler verdiğini yukarıda belirtilmiştik. İşte bu eserinde müellif daha önce Selçuklular’a ait Selçukname isimli bir eser yazarak bunu, Niğdeli Emir Şemseddin Dündar Bey adına ithaf ettiğini söylüyor. Müellifin ifadesinden anlaşıldığına göre, onun bugün elimizde bulunan eserindeki Selçuklular’a ait olan kısım, bu büyük eserinden hulasa edilerek meydana getirilmiştir.
7- Karaman Şahnamesi
7.Karaman Şahnamesi Yarcani (XIV. yy.) FarsçaXIV. asır da artık iyice kuvvetlenen Karamanlı devleti hükümdarlarının en kudretlilerinden olan Alaeddin Bey (757-793) in, Hâce Dehhâniye yazdırdığı Selçuklular Şahname’sini görerek, kendi hanedanına ait de böyle bir eser yazması için şair Yarcani’yi memur etmiştir. Bugün elimizde olmayan bu eseri, Şikari adlı bir müellif, muhtemelen XVI. asırda, manzum Farsça eseri nesir olarak Türkçeye çevirmiş, yalnız bazı yerlerde Yarcani Şehnâmesi’nden birtakım beyitler nakletmiştir. Şikari tercümesinden eski tarihçilerimizden yalnız Münneccimbaşı görüp istifade etmiştir. Şikarinin bu eserinin bugün elimizde bulunması, bu eserin kayıp olmasına rağmen yokluğunun hissedilmemesine neden olmaktadır
Serhat PEKDEMİR
Tarih: 2018-10-20 23:25:39 Kategori: Tarih
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Yorum Yapx